Autor: Sylwia Zabder
Chcąc prowadzić działalność gospodarczą trzeba przede wszystkim zarejestrować ją w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej – CEIDG, czyli w rejestrze przedsiębiorców prowadzących w Polsce jednoosobową działalność gospodarczą. Można tego dokonać składając osobiście, przez pełnomocnika lub listownie (w tym przypadku konieczne jest notarialne poświadczenie podpisu) wniosek CEIDG-1 w dowolnie wybranym urzędzie miasta lub gminy (wszystkie wpisy dokonywane w CEIDG są wolne od opłat) lub rejestrując firmę online na stronie biznes.gov.pl, korzystając z elektronicznego kreatora wniosku.
System sam przygotuje wniosek o wpis do rejestru przedsiębiorców oraz zgłoszenie do ZUS/KRUS, GUS i urzędu skarbowego. Warunkiem złożenia wniosku online jest posiadanie Profilu Zaufanego lub podpisu kwalifikowanego. Jeśli nie posiadamy NIP ani REGON, to twój wniosek o wpis do rejestru przedsiębiorców będzie jednocześnie wnioskiem o ich nadanie. NIP i REGON zostaną automatycznie uzupełnione w twoim wpisie – NIP w ciągu 1 dnia roboczego, REGON w ciągu 7 dni.
Rejestrując się jako przedsiębiorca w CEIDG będziemy pytani o takie dane jak: imię, nazwisko, imiona rodziców, datę i miejsce urodzenia, rodzaj, serię i numer dokumentu tożsamości, PESEL (jeśli masz obywatelstwo polskie lub został ci nadany), wszystkie posiadane obywatelstwa, numer NIP i REGON (jeśli zostały nadane), adres zamieszkania oraz inne adresy związane z zakładaną działalnością gospodarczą, nazwę zakładanej działalności gospodarczej, nazwę skróconą, kody PKD, liczbę pracowników, których planujesz zatrudnić, datę rozpoczęcia działalności, informacje o ubezpieczeniu w ZUS, KRUS lub za granicą, dane urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce twojego zamieszkania. Zatem warto wcześniej przygotować sobie takie informacje.
Prócz zarejestrowania naszej firmy musimy pamiętać również o:
- sprawdzeniu, czy nasza firma nie wymaga uzyskania pozwolenia odpowiednich
instytucji publicznych. W tych przypadkach może być potrzebna licencja, koncesja,
zezwolenie lub wpis do rejestru działalności regulowanej. Za uzyskanie koncesji,
zmiany oraz promesy koncesji, zezwolenia lub wpisu do rejestru działalności
regulowanej jest pobierana opłata skarbowa. Jej wysokość jest różna i zależy od
rodzaju reglamentowanej działalności. - wybraniu formy opodatkowania dochodów. Prowadząc działalność gospodarczą
jesteś podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, czyli podatku PIT. Do
wyboru mamy trzy formy opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej: na
zasadach ogólnych, czyli według skali podatkowej (stawka podatkowa 12% i 32%),
według stawki liniowej (stawka podatkowa 19%), ryczałtem od przychodów
ewidencjonowanych. Podstawową formą opodatkowania dochodów z działalności
gospodarczej jest skala podatkowa. Oznacza to, jeżeli nie wybierzemy innej formy
opodatkowania będziemy opodatkowani na zasadach ogólnych. Wraz z wnioskiem o
wpis działalności do CEIDG można poinformować, jaką formę opodatkowania
wybieramy. - sprawdzeniu, czy musimy płacić VAT, czyli podatek pobierany na każdym etapie
obrotu towarami lub usługami. Jego wartość jest doliczana do każdej transakcji. Jako
przedsiębiorca mamy co do zasady obowiązek zarejestrować się do VAT. Nie
musimy tego robić, gdy: nasza sprzedaż nie przekracza limitu 200 tys. zł rocznie
(zwolnienie podmiotowe) lub sprzedajemy wyłącznie towary i usługi zwolnione z
VAT(zwolnienie przedmiotowe). Do VAT rejestrujemy się na formularzu VAT-R.
Trzeba go złożyć najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia sprzedaży
towarów lub świadczenia usług objętych VAT osobiście we właściwym Urzędzie
Skarbowym lub jeżeli mamy już NIP, rejestrując firmę w CEIDG. Trzeba wybrać
jeden z dwóch wariantów: rejestracja jako podatnik czynny lub rejestracja jako
podatnik zwolniony (nie trzeba składać formularza VAT-R).
- zdecydować, jaką prowadzić księgowość i jakim rachunkiem się posługiwać.
Przedsiębiorcy mogą prowadzić księgowość w formie uproszczonej – w podatkowej
księdze przychodów i rozchodów lub w ewidencji przychodów przy ryczałcie, a także
pełnej – w księgach rachunkowych. Każdy przedsiębiorca powinien również
zastanowić się nad własnym rachunkiem bankowy, ponieważ nie każdą transakcję
można przeprowadzić gotówką. Zgodnie z przepisami przedsiębiorca nie może
dokonywać płatności gotówkowych jeśli stroną transakcji jest inny przedsiębiorca lub
jednorazowa wartość transakcji przekracza równowartość 15 tys. zł, bez względu na
liczbę wynikających z niej płatności. Rachunek wymagany jest także przy opłacaniu
podatku lub składki ZUS, jak również jest potrzebny jeśli jesteśmy podatnikami VAT
(tylko numery firmowych rachunków bankowych są publikowane w Wykazie
podatników VAT, czyli na Białej liście podatników VAT) oraz dokonuje się transakcji z
zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. - sprawdzeniu, jakie składki zapłacisz do ZUS. Jako przedsiębiorca musisz
rozliczać i opłacać za siebie składki do ZUS na: ubezpieczenia społeczne, z których
obowiązkowe są: ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe, a dobrowolne
jest ubezpieczenie chorobowe, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy,
ubezpieczenie zdrowotne. Po zarejestrowaniu działalności musisz zgłosić do
ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego siebie, a także członków
swojej rodziny oraz pracowników. W tym celu należy złożyć odpowiednie dokumenty
(ZUS ZUA, ZUS ZZA, ZUS ZCNA, ZUS ZFA, ZUS ZBA, ZUS ZAA) w ciągu 7 dni od
daty rozpoczęcia prowadzenia działalności osobiście, za pośrednictwem poczty lub
kuriera w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych albo online wraz z wnioskiem CEIDG-1.
Firmy, które dopiero zaczynają działalność gospodarczą lub zamknęły poprzednią
przynajmniej 60 miesięcy wcześniej oraz nie planują świadczyć usług na rzecz
byłego pracodawcy przez pierwszych 6 miesięcy działalności, mogą skorzystać z
Ulgi na start. Ulga zwalnia z płacenia składek na: ubezpieczenia społeczne, czyli
ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe, Fundusz Pracy, Fundusz
Solidarnościowy. Po 6 miesiącach możesz skorzystać z kolejnej możliwości
obniżenia składki i przez 24 miesiące płacić obniżone składki od preferencyjnej
podstawy. Jeśli nie masz prawa do ulg, musisz opłacać składki na ubezpieczenia
społeczne od podstawy nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego
wynagrodzenia miesięcznego. Jeśli jesteśmy rolnikiem i chcemy założyć firmę,
możemy zachować prawo do ubezpieczenia w KRUS. Od 1 stycznia 2023 roku
każdy, kto jest płatnikiem składek, ma obowiązek posiadania profilu na Platformie
Usług Elektronicznych (PUE) ZUS.